5 жилийн амьрах магадлал 5% ... Нойр булчирхайн хорт хавдрыг даван туулж чадна!

Нойр булчирхайн хорт хавдар нь хүнд тохиолдож болох хорт хавдрын дотроос хамгийн муу хорт хавдар гэж нэрлэгддэг. Солонгосчуудад хамгийн түгээмэл тохиолддог 10 хорт хавдрын дотроос 5 жилийн эсэн мэнд амьдрах магадлал нь 5% байдаг хамгийн эдгэрэх магадлал багатай хорт хавдар юм. Учир нь шинж тэмдгийг субъектив байдлаар тодорхойлоход хэцүү, эрт оношлоход хэцүү, хорт хавдар маш хурдан ургаж, амархан үсэрхийлдэг. Мөн, үүнийг илрүүлэх үед аль хэдийн муудаж, эмчлэх боломжгүй болсон байдаг ба ихэнх тохиолдолд тайрч авах боломжгүй бөгөөд өвчтөнүүдийн зөвхөн 15-20% нь мэс засал хийх боломжтой байдаг.

Нойр булчирхай нь дотоод болон гадаад шүүрлийн үүрэгтэй эрхтэн юм

Нойр булчирхай гэж нэрлэдэг булчирхай нь хоол боловсруулах том булчирхай бөгөөд чихрийн дааврыг ялгаруулдаг дотоод шүүрлийн булчирхайн үүргийг гүйцэтгэхийн зэрэгцээ нойр булчирхайн шүүс ялгаруулдаг гадаад шүүрлийн булчирхай юм. Нойр булчирхайн доторх арал хэлбэртэй тусгай эд болох Лангерханс арлаас глюкагон ба инсулин ялгардаг.
Цусан дахь сахарын хэмжээ бага байх үед глюкагон ялгардаг бөгөөд глюкозын агууламжийг нэмэгдүүлэхийн тулд глюкозын хадгалалтын хэлбэр болох гликогенийн задралыг дэмждэг. Цусан дахь глюкозын хэмжээ өндөр байх үед инсулин ялгарч, гликоген болгон хувирах эсвэл өөх тос хуримтлуулахад хүргэдэг. Нойр булчирхайн гадны шүүрлийн булчирхайнаас ялгардаг хоол боловсруулах ферментэд уураг задалдаг трипсин, нүүрс усыг задалдаг амилаза, өөхийг задалдаг липаза агуулагддаг.

Нойр булчирхайн хорт хавдар нь гоц шинж тэмдэг ажиглагддаггүй тул эрт илрүүлэхэд хүндрэлтэй байдаг

Нойр булчирхайн хорт хавдрын шалтгаан тодорхойгүйгүй боловч тамхи хамгийн түгээмэл шалтгаан болдог. Учир нь нойр булчирхайн хорт хавдрын 20-30% нь тамхи татдагтай холбоотой бөгөөд тамхи татдаг хүмүүс нойр булчирхайн хорт хавдар тусах эрсдэлийг тамхи татдаггүй хүмүүстэй харьцуулахад 2-5 дахин өндөр байдаг. Үүнээс гадна, чихрийн шижин, нойр булчирхайн архаг үрэвсэл зэрэг өвчнөөр удаан өвдсөн болон өөх тос ихтэй хоол хүнс хэрэглэх нь хорт хавдар үүсэх шалтгаан болдог. Мөн гэр ойрын гэр бүлийн нэг буюу хэд хэдэн гишүүн 50 нас хүрэхээс өмнө нойр булчирхайн хорт хавдар туссан эсвэл аль ч насны хоёр ба түүнээс дээш ойрын гэр бүлийн хүмүүс энэ өвчнөөр өвдөж байсан бол тусах магадлал өндөр байдаг.
Нойр булчирхайн хорт хавдар туссан тохиолдолд хоолны дуршил буурах, гэдэс дүүрэх, хоол боловсруулах чадваргүй болох, хэвлийн дээд хэсэгт өвдөх зэрэг шинж тэмдэг илрэх магадлалтай. Энэ нь тодорхой шалтгаангүй өвдөлт дагуулах, турах, бие сулдах зэрэг шинж тэмдгийг дагуулдаг. Мөн нойр булчирхайн толгойн хэсэгт хорт хавдар үүссэн тохиолдолд ихэвчлэн түүнийг дамжин өнгөрдөг цөсний сувгийг хааж шар өвчин үүсгэх тохиолдол их байдаг. Асуудал нь нойр булчирхайн хорт хавдрыг эрт үе шатанд олж илрүүлэхэд амаргүй байдаг нь хоол боловсруулах замын бусад өвчинтэй төстэй байдаг учраас тэр юм.
Хорт хавдрыг оношлохын тулд эхлээд хэвлийн хэт авиан оношлогоо хийдэг бөгөөд нойр булчирхай нь ходоод, бүдүүн гэдэс гэх мэт бусад эрхтнүүдийн гүнд байдаг тул үүнийг ажиглахад бэрхшээлтэй байдаг. Гэдсэнд нь хий дүүрсэн эсвэл том гэдэстэй өвчтөний хувьд нойр булчирхайг ялгаж тодорхойлоход заримдаа хэцүү байдаг.
Түүнээс гадна, хэвлийн томографи(CT), хэвлийн соронзон резонансын дүрслэл(MRI) гэх мэт рентген шинжилгээг голчлон ашигладаг бөгөөд дурангийн ретроград холангиопанкреатографи (ERCP) болон дурангийн хэт авиан оношлогоо бас өвчний оношлогоонд тустай. CA 19-9 нь нойр булчирхайн хорт хавдрын цусан дахь хавдрын маркер хэлбэрээр хамгийн өргөн хэрэглэгддэг боловч бусад хорт хавдруудын улмаас CA 19-9-ийн түвшинг нэмэгдэх тохиолдол гардаг тул зөвхөн үүгээр нойр булчирхайн хорт хавдар гэж дүгнэхэд бас хүндрэлтэй байдаг.

Үсэрхийлсэн эсэх дээр үндэслэн эмчилгээний аргыг тодорхойлдог

Хэрэв хорт хавдар нь бусад эрхтэнд тархаагүй зөвхөн нойр булчирхайгаар хязгаарлагдсан бол нойр булчирхайн хэсэг эсвэл бүхэл хэсэг, эсвэл хүрээлэн буй эдийг хамтад нь тайрч авна. Ялангуяа нойр булчирхайн толгойнд хорт хавдар үүссэн тохиолдолд 'Whipple мэс засал (Whipple’s operation)' хийгддэг. Нойр булчирхайн толгой, нарийн гэдэсний хэсэг, ходоодны доод хэсэг, цөс, цөсний сувгийг зайлуулж, үлдсэн нойр булчирхай, цөсний сувгийг ходоодны дээд хэсэгт наалддаг. Энэ нь нойр булчирхайн толгой, нарийн гэдэсний хэсэг, ходоодны доод хэсэг, цөс, цөсний сувгийг тайрч, үлдсэн нойр булчирхай, цөсний сувгийг ходоодны дээд хэсэгт залгадаг мэс засал юм.
Үүнээс гадна ходоодны амыг үлдээдэг нойр булчирхайн панкреатодуоденалын мэс засал нь Whipple мэс засалтай адил боловч ходоодыг үлдээдэг мэс засал бөгөөд сүүлийн үед ихээр хийгдэж буй мэс заслын арга юм.
Хэрэв хорт хавдар нь үсэрхийлсэн бөгөөд мэс засал хийхэд хүндрэлтэй болсон тохиолдолд химийн эмчилгээг хийж шинж тэмдгийг намдаах замаар өвчтөний амьдрах хугацааг уртасгадаг. Энэ нь цусны улаан эс, цагаан эс, чөмөгний эсийг бууруулж, хоол боловсруулах бусад эрхтэнд нөлөөлж болзошгүй байдаг. Мөн хорт хавдар тархаагүй боловч ойролцоох артери ба венийн судсуудад нэвтэрсэн буюу бага зэргийн тархалт үүссэн тохиолдолд эхлээд химийн эмчилгээ хийж, нойр булчирхайн хорт хавдрын хэмжээг багасгасны дараа мэс засал хийдэг.

Урьдчилан сэргийлэхийн тулд хийх ёстой хамгийн эхний зүйл бол тамхи татахаа болих!

Нойр булчирхайн хорт хавдраас сэргийлэхийн тулд хийх ёстой хамгийн эхний зүйл бол тамхи татахаа болих явдал юм. Бусад хүмүүсийн тамхины утаанаас ч зайлсхийх хэрэгтэй. Түүнчлэн зөв хооллолт, зохих дасгал хөдөлгөөн хийх замаар жингээ барих ёстой бөгөөд чихрийн шижин, нойр булчирхайн архаг үрэвсэлтэй бол тасралтгүй эмчилгээ хийлгэх хэрэгтэй. Нойр булчирхайн хорт хавдартай өвчтөнүүд хоол боловсруулалт муудсаны улмаас хоолны дуршилгүй болох өндөр магадлалтай бөгөөд эмчилгээний явцад илрэх дотор муухайрах, бөөлжих зэрэг гаж нөлөөний улмаас хооллоход хүртэл хүндрэлтэй болдог. Тиймээс өөх тосны хэрэглээг багасгаж, зөөлөн, илчлэг сайтай, амархан шингэдэг хоол хүнсийг бага багаар ойр ойрхон хэрэглэхийг зөвлөж байна. Илүү сайн шингэцтэй болгохын тулд будаандаа бор будаа, наалдамхай будаа зэрэг холимог үр тариаг хольж хэрэглээрэй. Брокколид ихээр агуулдаг селен(selenium) нь хорт хавдрын эсрэг үйлчилгээтэй. Бууцай, алим, сонгинонд агуулагддаг флавонолын агуулга нь нойр булчирхайн хорт хавдрын эрсдлийг бууруулдаг ба улаан лоольнд агуулагддаг ликопений агууламж нь мөн хүчтэй антиоксидант үйлчилгээтэй байдаг. Эцэст нь хэлэхэд өдөрт 1.5-2 литр ус тогтмол уухыг зөвлөж байна.

Эх сурвалж Дэжон Илжи их сургуулийн эмнэлгийн эрүүл мэндийн багана | Профессор Ким Жи Хүн

Other Article