Phải làm thế nào để giữ gìn sức khỏe của gan, cơ quan thầm lặng bảo vệ cho cơ thể chúng ta? Giáo sư Do Young Seok Khoa Tiêu hóa Bệnh viện đại học Daejeon Eulji

Gan, còn được gọi là ‘cơ quan im lặng’ thường không có bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi 70~80% gan bị phá hủy. Ngoài ra, ngay cả khi gan có vấn đề thì cũng không ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của nó, vì vậy nếu một ngày bạn đột nhiên cảm thấy cơ thể có cảm giác khác lạ và đến bệnh viện khám thì nhiều trường hợp bệnh đã chuyển sang trạng thái nghiêm trọng.
Nhân ngày của Gan 20 tháng 10, chúng tôi sẽ giải đáp những tò mò của bạn về bệnh gan cùng với Giáo sư Young-Seok Do thuộc Khoa Tiêu hóa Bệnh viện Đại học Daejeon Eulji.

Câu1. Gan đảm nhiệm vai trò gì ạ?

Gan là cơ quan lớn nhất trong số các cơ quan, nặng khoảng 1.200-1.500g. Có thể coi gan là một nhà máy hóa học của cơ thể người. Đó là bởi vì nó làm nhiệm vụ xử lý các chất như hormone được đưa từ ngoài vào hoặc ở trong cơ thể và tổng hợp, cung cấp các chất quan trọng. Ngoài ra, nó còn thực hiện nhiều chức năng quan trọng khác như △ vai trò của hệ thống miễn dịch △ vai trò giải độc các loại thuốc, rượu và các chất độc hại khác.

Câu2. Các triệu chứng của bệnh gan là gì ạ?

Các triệu chứng của bệnh gan rất đa dạng như mệt mỏi, suy nhược cơ thể, giảm cảm giác thèm ăn, buồn nôn, khó tiêu, khó chịu ở bụng, đau bụng… và không có triệu chứng đặc thù. Thông thường triệu chứng của bệnh suy giảm chức năng gan cũng giống như các triệu chứng xuất hiện khi bị nghẹn do ăn quá nhanh nên rất khó để nghi ngờ bệnh gan ngay lập tức, nếu như bạn không ăn nhiều và cũng không ăn nhanh nhưng các triệu chứng giống như bị nghẹn vẫn lặp đi lặp lại thường xuyên thì có thể nghi ngờ chức năng gan bị suy giảm. Thỉnh thoảng còn đi lèm theo hiện tượng mỏi mắt, giảm thị lực, tê bị chân tay. Phần lớn các trường hợp không có triệu chứng nên nếu bạn nghĩ rằng mình uống nhiều rượu hoặc béo bụng thì nên đi kiểm tra bệnh gan thông qua xét nghiệm máu và siêu âm ổ bụng.

Câu3. Mối liên quan giữa gan và chứng mệt mỏi là gì ạ?

Mệt mỏi là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của bệnh gan. Đặc biệt đối với bệnh viêm gan cấp tính thì có thể cảm giác thấy cơ thể mệt mỏi khá là nhanh. Tuy nhiên, có rất nhiều nguyên nhân khác gây ra mệt mỏi ngoài bệnh gan. Vì vậy nếu cảm thấy mệt mỏi bạn hãy tự nghĩ xem nguyên nhân gây ra mệt mỏi là gì. Nếu là do thay đổi thói quen cuộc sống hàng ngày hoặc do làm việc quá sức, bạn nên nghỉ ngơi đầy đủ. Nếu tình trạng mệt mỏi kéo dài hoặc trầm trọng hơn dù đã cố gắng bằng nhiều cách, bạn nên đến bệnh viện thăm khám và hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa.

Câu4. Thủ phạm chính gây ra bệnh gan mãn tính là gì ạ?

Đó chính là virus gây viêm gan và rượu. Đặc biệt lưu ý là virus viêm gan B và viêm gan C chiếm hơn 60% nguyên nhân gây ung thư gan. Ngoài ra, để có một lá gan khỏe mạnh, tốt hơn là bạn nên tránh xa rượu. Khi gan bị tổn thương do uống nhiều rượu bia, ban đầu sẽ sinh ra gan nhiễm mỡ, nếu bạn tiếp tục uống quá nhiều trong một thời gian dài sau đó có thể dẫn đến viêm gan do rượu và xơ gan, và nếu diễn tiến trong thời gian dài như vậy thì thông thường dù bạn có ngừng uống rượu thì lá gan cũng không thể phục hồi về tình trạng ban đầu được.
Một số bệnh nhân viêm gan B mãn tính không điều trị định kỳ một khi cảm thấy cơ thể có dấu hiện lạ thì có nhiều trường hợp đã diễn tiến thành xơ gan hoặc ung thư gan, vì thế dù không có triệu chứng gì nhưng vẫn nên điều trị định kỳ cho an toàn.

Câu5. Người ta thường nói là “chỉ số men gan cao”, vậy chỉ số men gan là gì ạ?

Chỉ số gan chính là các số liệu cho biết tình trạng gan hiện tại của bạn như thế nào. Có thể kiểm tra thông qua xét nghiệm máu và bao gồm AST(GOT), ALT(GPT), γ-GT, ALP, bilirubin, albumin, protein… Trong số này người ta nói “chỉ số men gan cao” thông thường là nói đến chỉ số AST, ALT (chỉ số men gan) tăng lên, các chỉ số này nếu cao hơn mức phạm vi bình thường thì bạn nên xác định rõ nguyên nhân. Ngược lại, nếu chỉ số gan bình thường mà có thể yên tâm vô điều kiện là không được. Bởi vì có trường hợp các chỉ số vẫn bình thường ngay cả khi tình trạng gan đã trở xấu.

Câu6. Các chữ cái đứng ở đằng sau bệnh viêm gan có nghĩa là gì vậy ạ?

Trước hết viêm gan là hiện tượng biến đổi tổ chức viêm trong gan. Có thể xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi nghiêm trọng, chán ăn, khó chịu vùng bụng trên và buồn nôn, một số bệnh nhân không có bất kỳ triệu chứng nào, đôi khi có một số bệnh nhân xuất hiện vàng da và cổ trướng. Những biến đổi trong tổ chức viêm này không hồi phục trong 3~4 tháng và kéo dài trên 6 tháng thì gọi là viêm gan mãn tính.
Các chữ cái đứng đằng sau viêm gan là các loại virus viêm gan, cho đến nay có 5 loại virus viêm gan được biết đến là A, B, C, D, E. Trước đây bệnh nhân viêm gan B, C, A nhiều nhưng gần đây thì bệnh nhân viêm gan B đã giảm rõ rệt và bệnh nhân viêm gan A đang có xu hướng tăng lên. Viêm gan do virus viêm gan D và E rất hiếm gặp

Câu7. Có các bệnh về gan không liên quan đến rượu đúng không ạ?

Trong gan thông thường có một số lượng mỡ nhất định. Tuy nhiên nếu lượng mỡ chiếm trên 5-10% trọng lượng của gan thì được chẩn đoán là gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ được chia thành do rượu và không do rượu, gan nhiễm mỡ không do rượu là bệnh do ăn uống quá nhiều dinh dưỡng. Việc hấp thụ quá nhiều calo sẽ gây tích tụ mỡ trong gan, khi gan không xử lý và phân hủy chất béo được một cách bình thường thì lượng chất béo này sẽ tích lũy lại. Gan nhiễm mỡ có xu hướng thường xảy ra đối với những trường hợp bị béo phì, tiểu đường, tăng mỡ máu, đa số bệnh nhân gan nhiễm mỡ là do béo bụng và thừa cân ở độ tuổi trung niên, đặc biệt bệnh nhân gan nhiễm mỡ gần đây tăng nhanh, đây là một vấn đề nghiêm trọng đối với sức khỏe của gan.

Câu8. Có phải bệnh xơ gan không thể chữa khỏi hoàn toàn không ạ?

Khi đã tiến triển thành xơ gan, rất khó để hồi phục các mô gan về trạng thái bình thường. Nhưng nếu như bắt đầu điều trị theo phương pháp phù hợp ở giai đoạn sớm tùy vào nguyên nhân gây bệnh thì tình trạng xơ hóa gan có thể cải thiện trong một số trường hợp và có thể phục hồi. Điều quan trọng nhất là bắt đầu điều trị thích hợp càng sớm càng tốt để tránh tổn thương gan càng nhiều càng tốt và tránh bệnh tiến triển nặng. Bởi vì nếu như bệnh xơ gan tiến triển nặng thì cuối cùng có thể sẽ phải cần ghép gan.

Câu9. Làm thế nào để giữ một lá gan khỏe mạnh ạ?

Điều quan trọng nhất để bảo vệ gan là ngừng uống rượu bia và duy trì chế độ dinh dưỡng tốt. Đặc biệt nếu người bị bệnh gan cai được rượu thì tỷ lệ mắc xơ gan và tỷ lệ mắc các bệnh biến chứng, ung thư gan có thể giảm xuống.
Bên cạnh đó bạn không được uống thuốc một cách tùy tiện. Ngay cả các loại thuốc giảm đau mà có thể uống một cách đơn giản không cần suy nghĩ nếu sử dụng trong một thời gian dài và quá nhiều cũng làm cho gan, cơ quan vốn có vai trò giải độc, không thể dung nạp được và có thể gây ra viêm gan nhiễm độc. Ngoài ra, thức ăn chứa nhiều dầu mỡ hoặc ăn quá no có thể gây ra gan nhiễm mỡ, vì vậy nên ăn rau củ quả hoặc thức ăn giàu vitamin, thức ăn nhiều đạm. Nếu bạn làm việc quá sức có thể tạo gánh nặng cho gan, vì thế bạn nên nghỉ ngơi đầy đủ và kết hợp tập thể dục.
Mặt khác, bệnh viêm gan B, C do virus rất khó lây nhiễm trong cuộc sống hằng ngày mà chủ yếu lây qua đường máu ở người lớn, vì thế bạn cần phải chú ý khi thực hiện các thủ thuật có liên quan đến đường máu như xăm, xỏ khuyên… Trong những năm gần đây, bệnh viêm gan A, một bệnh truyền nhiễm qua đường nước trở nên rất phổ biến, cách phòng ngừa tốt nhất là tiêm vắc xin, những bệnh nhân mắc bệnh gan tiềm ẩn có nguy cơ suy gan rất cao vì vậy các bạn cần phải tiêm phòng đầy đủ.

Other Article